11. Onderweg

Het is 4 uur 's nachts als de wekker gaat. Niet dat ik de wekker echt nodig heb, want ik heb nog niet veel geslapen...
Een uurtje later zitten we in de auto richting Schiphol. Het thuisfront is netjes verzorgd achtergelaten, de koffers staan achterin, paspoorten en tickets bij de hand. Nu begint de avontuur pas echt, we kunnen niet meer terug. Kom maar op, we zijn er klaar voor!
Het is stil op de weg en met 130 km/u (ja, ja, legaal) rijden we naar Schiphol.


Ze hebben er zin op onze luchthaven. We hebben niet eens tijd om met wegbrenger Michiel koffie te drinken; we kunnen het beste direct doorlopen want men verwacht grote drukte. Geduldig schuifelen we langs de vele loketjes. Bij de gate vierhonderd man controleren, scannen ('handen omhoog of ik schiet') en fouilleren neemt inderdaad ook nog heel wat tijd in beslag.
We stijgen op met onze KLM ASIA, City of Hong Kong (zitten we wel goed?) met 7015 km op de teller te gaan. De buitentemperatuur op de grond is 9 graden. Benieuwd wat de temperatuur straks is! We boffen dat in onze rij van vier, de twee stoelen naast ons leeg blijven. Zo kunnen we elk breeduit zitten met de benen, netjes op een dekentje, op de bank. Elk een extra kussentje in de rug en het voelt bijna als Business Class. Bob kijkt naar de film over de Heineken ontvoering en ik naar de 'Gooische Vrouwen'. Zo vermaken we ons wel even.


Het vliegtuig heeft vast wind mee want we arriveren een half uur te vroeg. Gelukkig hebben onze ophalers dat ook in de gaten. Nadat ze onze spectaculaire landing eerst vanaf het strand vastgelegd hebben, staan ze keurig op tijd in de aankomsthal om ons welkom te heten. 32 graden geeft de thermometer hier aan, dat is wel even wat anders dan die schamele 9 van vanmorgen! We wurmen ons met ons hele arsenaal aan koffers in een taxibusje en worden afgezet bij de Hollandse Brug. Daarvandaan zien we in de verte ons gele huis voor de komende weken al voor anker liggen. De dinghy ligt bij de St. Maarten Yachtclub en zo staan we binnen een paar minuten weer aan boord.
De rest van de dag brengen we door met uitpakken, acclimatiseren en wat prutsen. Het is en het voelt warm, heel warm, maar er waait gelukkig een zeer stevig windje. Om 12 uur 's nachts onze tijd, 6 uur 's avonds lokaal, zijn mijn batterijtjes op en kruip ik in mijn kooi.
- Posted using BlogPress from my iPad

10. Voorproefje

Ik kan vanaf de oceaan via de kortegolfradio geen foto's of filmpjes versturen; alleen maar platte tekst. Hoewel ik al heel blij ben dat dat überhaupt mogelijk is, ziet het er wel een beetje saai uit natuurlijk.
Dat gemis maak ik na thuiskomst vast dubbel en dwars goed, maar daar hebben we nu even niets aan.

Uit de reacties van sommige collega's en bekenden merk ik, dat men er zich soms maar moeilijk een voorstelling van kan maken hoe dat er nou uitziet op zo'n boot. Om de thuisblijvers toch alvast een indruk te geven, voeg ik onderstaand filmpje in. Dit filmpje heb ik vorig jaar gemaakt toen we tussen St. Maarten, St. Eustatius en Saba zeilden.

Hoge golven die soms als bergen naast ons oprijzen. Bob onverstoorbaar aan het roer. Prachtig uitzicht vanuit ons wc raampje: de stuurboord romp die door de golven snijdt. Helder groen/blauw water met onder het oppervlak de schemering van koraalriffen. Het ruisen van de wind, het kabbelen van het water, het breken van golven, de eeuwige bewegingen van de zee.

En dan nog de prachtige vergezichten, een oogverblindende zon in een helderblauwe lucht, laaghangende bewolking en tropische regenbuien.

Wat we zoal tegenkomen onderweg?

Sowieso vliegende vissen. In hun vlucht is het moeilijk te zien of het nu vogels zijn of vissen, maar als ze eenmaal hulpeloos op het dek liggen te spartelen, is er geen verwarring meer mogelijk.

Een groep spelende dolfijnen rond de boot is natuurlijk prachtig en zorgt voor veel vermaak. Misschien, als we geluk hebben, komen we ook nog een walvis tegen. Moeilijk te filmen, maar wie weet.
Het kleine koppie van een naar lucht happende schildpad is ook een aandoenlijk gezicht; ik hoop dat ik dat nog eens van dichtbij op foto of film kan vastleggen.

Bijzonder om te zien is het 'Portugees Oorlogsschip'. Een soort kwal met lange tentakels en een gasblaas die als 'zeil' dienstdoet. Dit beest moet je als zwemmer niet tegenkomen in het water. Een niet ongevaarlijk dier. Zijn tentakels spuiten gif in zijn prooi, verlammen en kunnen zelfs doden. Mooi van een afstandje misschien, maar niet van (te) dichtbij. Net als een haai natuurlijk. Daar zit ik ook niet op te wachten.

Zwemmen onderweg blijft gevaarlijk. Ook al zou de boot (bijna) stilliggen. Het kan natuurlijk heel verleidelijk zijn als het warm en bijna windstil is. Maar je ziet niet alles wat er zich onder water afspeelt. En alleen al de gedachte dat het zwembad meer dan 4.000 meter diep is, maakt een verfrissend bad al iets minder ontspannen. Dat doe ik dus maar niet.

dolfijn voor de boeg

vliegende vis op het afdruiprek

walvis recht vooruit

Portugees Oorlogsschip

9. Het schiet op

Wat leuk! Er gaat een extra bemanningslid mee. Welkom Ruud! That makes five. Ruud komt een dag na ons aan boord. De plannen zijn dat we dan direct richting Philipsburg varen om nog net het staartje van het Caribische Carnaval mee te kunnen maken. Dat klinkt goed. We zijn wel in voor een feestje!

De tijd vliegt, het vertrek komt nu wel heel erg dichtbij.

De 'Captains Letter' van (juist) de captain is ontvangen. Een zelf vervaardigd enigszins officieel uitziend document, bedoeld om achterdochtige douanebeambten op St. Maarten tevreden te stellen. Nee, we verblijven niet in een hotel. Ja, we zijn 'crewmember' op een boot die geankerd ligt op zee. En nee (maar dat zeggen we nog niet) we komen voor de terugreis niet opdagen.

Dat is ook zoiets raars. Een enkele reis van de KLM naar St. Maarten is ongeveer anderhalf maal duurder dan een retour. Dus, wat doe je dan? Je boekt een retour en vliegt niet terug. Jammergenoeg staan de tickets op naam en kan je ze niet weggeven of verkopen. Even het vliegveld bellen dat je niet komt en daarna kan je ze in de vuilnisbak gooien. Rare regeling. Dat gaat ons 'zunige' Hollanders wel aan het hart.
Voor die niet gebruikte retour krijg je natuurlijk wel waar voor je geld. St. Maarten staat niet voor niets in de top 10 van 's werelds meest spectaculaire vliegvelden. De vliegtuigen scheren zo laag over het strand dat de badgasten, inclusief parasols, soms de zee in worden geblazen. Het landingsgestel blijft bijna in de hekken hangen.

Toen we vorig jaar op St. Maarten waren, hebben we dat al uitgebreid mogen ervaren. Je hebt echt de neiging om te bukken, zo laag komen die  machines over. Niet mijn hobby om dit soort stunts uit te halen. Maar ja, het kan even niet anders. Maar weer duimen dat het ook dit keer goed gaat.



Doordat de start- en landingsbaan zo kort is (aan het ene uiteinde zee, aan het andere bergen), krijg je bij vertrek van het eiland dan wel weer een 'gratis' uitstapje naar Curaçao. Een groot vliegtuig kan niet voldoende kerosine innemen om in één keer de oceaan over te kunnen vliegen. Als hij dat wel zou doen, zou hij te zwaar zijn en niet tijdig kunnen opstijgen.
Er wordt net voldoende getankt om Curaçao te bereiken; een omweg van bijna (2x) 1000 km. Daar wordt een tussenstop gemaakt, mag je even luchten, worden ondertussen de tanks volgepropt en dan pas begint de tocht over de oceaan.

Van de ZEEVONK hoorden we dat het verzoek is gedaan om de blog ook in het Engels te schrijven. Dan kunnen ook de internationale vrienden meelezen. We zullen er even over denken!

8. Sextant

Dat lijkt me super interessant: onderweg met de sextant oefenen. 


Dat instrument heeft me altijd al geïntrigeerd. Nu is de kans daar. Ik krijg wekenlang de tijd om midden op zee een zonnetje te schieten. Mits die zon te zien is natuurlijk, maar die kans lijkt me vrij groot. 


Ik heb het boekje 'Alone across the Atlantic', geschreven door Sir Francis Chichester, bij mij in de boekenkast staan. Volgens mijn houterige schrift op de kaft heb ik het gekocht in Cambridge, Engeland, in 1974. Voor het lieve bedrag van 40 pence. Het is stukgelezen. Hoe zou dat nou komen? 


Blijkbaar ben ik dus al heel lang gek van bootjes, van zee en van reizen. Lang voordat er sprake was van een eigen zeilboot, een echtgenoot die ook van zeilen houdt en een ZEEVONK waarmee ik  de oceaan ga 'bedwingen'. 

Voor mij betekent een plaatje van iemand die in het gangboord van een boot een zonnetje staat te schieten: 'lange, spannende en avontuurlijke zeereizen'. Een afbeelding, zoals die in het boekje van Chichester zou hebben kunnen staan en die gemaakt zou zijn in een tijd dat er van GPS nog geen enkele sprake was. 


De tijden zijn ondertussen veranderd. De sextant is allang geen onmisbaar instrument meer, maar meer een 'ouderwets' back-up systeem voor het geval de stroom een keer uitvalt. Maar het is wel nodig om ermee te oefenen. Om de handigheid te krijgen om met het instrument om te gaan maar ook om de ingewikkelde berekeningen goed uit te voeren zodat je uiteindelijk min of meer de juiste positie vindt.

Hoewel ik een handzaam boekje heb gekocht met daarin de beschrijving van het werken met een sextant, begrijp ik er nog steeds geen snars van. Het wordt me maar niet duidelijk welke tabellen ik precies nodig heb. Ik kan wel een Reeds Almanac van € 45 kopen, alleen voor dit doel, maar dat gaat me te ver. Het boekje staat verder vol met formules met sinussen en cosinussen. Wiskunde was vroeger op school niet mijn favoriete vak. 
Ik neem het boekje wel mee op reis omdat ik weet dat de kapitein vroeger ooit voor de beta-kant heeft gekozen. Misschien begrijpt hij het. Kan hij het me uitleggen.


Op internet heb ik een gratis programma van de Hydrografische Dienst gevonden waarmee je ook, zij het iets eenvoudiger, de berekening zou moeten kunnen maken. Ik zet het voor de zekerheid op een USB-stick en stop het in de koffer. Maar ja, dan heb je wel stroom voor je laptop nodig natuurlijk...
Wat nou: positie bepalen als de stroom uitvalt! We moeten dan maar op onze oplaadbare zonnecelletjes vertrouwen. Hoe modern.

7. Wat moeten wij ons daarbij voorstellen?

Drie weken aan één stuk over de Oceaan zeilen. 
Wat moeten we ons daarbij voorstellen? 
Dit zijn de ideeën van de bemanning van de ZEEVONK daarover:

Dagprogramma
Het globale dagprogramma heeft drie vaste punten: de maaltijden. Vanaf acht uur 's avonds gaan de wachten in tot zes uur de volgende ochtend. We houden om de beurt in ons eentje de wacht. Dat 'wacht houden' betekent vooral op de uitkijk staan. Hoewel de AIS en soms de radar aan staan, is zelf om de zoveel tijd een blik van 360 graden rondom de boot werpen, nodig. Gaat de wind liggen of juist opsteken, dan worden de hulptroepen uit hun kooien getrommeld. Afhankelijk van de grootte van de bemanning en de wensen kiezen we voor een bepaald schema dat altijd bijgesteld kan worden. Van elk bemanningslid wordt een aktieve houding verwacht.

Michiel houdt de blog bij

Dagelijks om 12 uur gaat Anita de positie vastleggen op de kaart en de dagafstand noteren. Verder gaat ze ook dagelijks via de sailmail een kort verslag naar haar zoon Michiel sturen. Hij zal het dan op deze blog zetten zodat iedereen op internet ons wel en wee kan volgen.

De vaste dagelijkse bezigheden bestaan natuurlijk ook uit de zeilen bijstellen, onderhoud en schoonhouden van het schip en niet te vergeten: afwassen... Verder is een ieder vrij in zijn doen en laten. Hopelijk kunnen we ook nog genieten van het schouwspel van dolfijnen en/of walvissen die ons een stukje willen begeleiden. 

Mocht je even niet de horizon willen zien: er is een uitgebreide bibliotheek aan boord, veel soorten muziek en niet te vergeten films en spelletjes. 

Onze ervaring is dat de dagen voorbij vliegen.

Er gaan natuurlijk ook zeer regelmatig wat lijnen overboord in de hoop dat we 's avonds verse vis eten. 

verse Dorade als hoofdgerecht

Het weer

Het weer is de grote onbekende. We halen gribfiles binnen met de korte golf radio, luisteren naar de weerdeskundige 'Herb' die adviezen geeft en hebben kontakt met andere overstekende boten. VPP, een programma waarin de meest voorkomende wind en stroming is verwerkt, geeft een meest geschikte route. Afhankelijk van het weer kunnen we die bijstellen.

Veiligheid

Met behulp van de AIS 'zien' we schepen al op grote afstand -met hun koers en snelheid- en het programma rekent uit hoe veel mijl ze van ons passeren. De radar doet hetzelfde.

We hebben voldoende zelfopblazende zwemvesten aan boord en verder de normale reddingsmiddelen. We beschikken over twee reddingsvlotten voor 8 personen elk, hebben marifoon, korte golfradio en een epirb. De satelliettelefoon (inmarsat miniM) zorgt dat we kontinu bereikbaar zijn en kunnen bellen ($3 per minuut).

Eten en drinken

Joke zorgt voor de maaltijden en vindt het niet vervelend om daarbij geholpen te worden (op het eerste deel van de heenreis hadden we zelfs een echte chef aan boord!).

Wat neem je mee?

Kleding voor een warm klimaat maar ook een zeilpak en voldoende warme kleren (hoe noordelijker, hoe kouder), toiletspullen met niet te vergeten iets tegen zonnebrand, een zonnebril en iets tegen zeeziekte, handdoek, je eigen muziek en leesvoer.

Er zijn voldoende dekbedden aan boord.

De Azoren, paradijs voor zeilers

Afhankelijk van het verloop van onze reis hebben we tijd om de Azoren zelf te verkennen. We hebben zeilvrienden die er zijn blijven wonen, zo mooi moet het er zijn. Er is veel op het internet te vinden over deze Portugese archipel midden in de Atlantische Oceaan. Voor zeilers is het een Mekka hebben we begrepen.

de 'zeilmuur' in Horta waarop wij ook ongetwijfeld
een schildering van de Zeevonk zullen achterlaten

6. Zeevonk in Waterkampioen

In de Waterkampioen van 5 april staat een artikel van de hand van de bekende wereldomzeilers/schrijvers Akko Kalma en Ada Kerkstra. Ze beschrijven daarin de laatste etappe van hun zes jaar durende wereldreis met daarin o.a. de trip van Antigua naar Horta.
Voor ons leuk om te lezen omdat dat ongeveer dezelfde route is die wij straks gaan varen.

Nog leuker is dat onder het kopje 'Friese Koninginnedag'  de Zeevonk, Henk en Joke worden genoemd.

Speciaal voor de bemanning van de Zeevonk hierbij de tekst van het stukje:

FRIESE KONINGINNEDAG

Op Martinique meren we aan een boei  bij Anse Mitan. Aan de

overkant van de baai ligt de stad Fort de France. Zodra we liggen,

maakt zich van een grote gele catamaran een bijboot los die in onze

richting vaart. Het zijn Henk en Joke van de Zeeuonk uit Harlingen.

Sinds een  paar jaar charteren ze hier. Jaren geleden hebben we

hen een keer gesproken toen we tijdens een winterse zeiltocht  in

Harlingen verwaaid lagen.  Nu worden we meteen uitgenodigd om

morgen koninginnedag bij hen te vieren. Gewapend met een fles

wijn roeien we de volgende middag naar de met oranje vlaggetjes

uitgedoste Zeevonk. Er zijn nog een paar medelanders van de partij:

Fokko en Aukje van de Triton  uit Makkum. En waar praten zes

Friezen  in de tropen over? Juist, over de Elfstedentocht.  Na een

paar borrels haalt Joke haar trekzak te voorschijn en met z'n allen

zingen we het Friese volkslied!

Bron: Waterkampioen 7/5 april 2012